بی شک ارتودنسی محبوب ترین روش درمانی برای ناهنجاری‌های دندان مانند کج روی، فاصله بین دندان ها، ناهماهنگی، بیرون زدگی و ظاهر نامناسب است که علم دندانپزشکی آن را ارائه می‌دهد. استفاده از رژیم غذایی مناسب اصلی ترین و ضروری ترین مسئله در این دوران می باشد. دغدغه اغلب مراجعه کنندگان برای این روش درمانی، بایدها و نبایدهای آن در خصوص تغذیه است. چه غذاهایی در طول درمان باید خورد؟ از خوردن چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟ مصرف چه مواد غذایی آسیب رسان می باشد؟ آیا مصرف شیرینی جات به بریس، براکت و سیم های این روش درمانی آسیب می رساند؟ در واقع این پرسش ها بخشی از نگرانی های افرادی است که جهت مشاوره درباره استفاده از انواع روش های درمانی مثل ارتودنسی دندان به سایت کلینیک دندانپزشکی دکتر معصومی مراجعه می کنند. رعایت بهداشت دهان و دندان در کنار تغذیه درست مکمل یکدیگر هستند و ضروری است برای گرفتن نتایج بهتر هر دو رعایت شوند.
در ارتودنسی از چه غذاهایی باید دوری کرد؟
اگر جزو افرادی هستید که ارتودنسی کرده‌اید، اولین کار پرهیز از خوردن برخی غذاها و خوراکی هایی است که به دندان هایتان آسیب می زند. به نظرتان کدام مواد غذایی نامناسب هستند؟ مهمترین ممنوعه ها در این دوران عبارت هستند از:
• پرهیز از خوردن غذاهای سفت مانند بلال، سبزیجات سفت مثل هویج خام، یخ، آجیل، نان برشته، ته‌دیگ و ذرت بو داده
• کاهش خوردن شیرینی جات
• پرهیز از خوردن خوراکی های چسبناک مثل آدامس، شکلات، آبنبات، سوهان و گز
• پرهیز از خوردن خوراکی ها و مواد اسیدی مثل نوشابه، چای شیرین، نوشیدنی های انرژی زا، آب ویتامینه و نوشیدنی های حاوی شکر
تقریبا با دانستن اینکه در ارتودنسی چه خوراکی هایی ممنوع هستند، انتخاب بهترین رژیم غذایی مناسب در این دوره آسان تر است.
مناسب ترین تغذیه در طول ارتودنسی
حالا که با ممنوعه های این روش درمانی آشنا شدید، لازم است بدانید که چه نوع خوراکی هایی باید در طول درمان مصرف کنید. معمولا خوردن مواد غذایی نرمی چون سوپ و شیر مناسبترین تغذیه محسوب می شوند. سایر خوراکی های مناسب طول درمان عبارت هستند از:
• نان نرم
• کیک های نرم و کوچک
• انواع ماست و بستنی
• گوشت سفید یا قرمز با برش های بسیار نازک
• غلاتی مانند برنج
• انواع سبزیجات نرم
• انواع میوه های نرم مثل موز، پرتغال، هلو، نارنگی، توت فرنگی و کیوی
• آووکادو رسیده
• اسموتی ها و شیک‌ها
• کره بادام زمینی
• پنیر نرم
• انگور بدون هسته
• پوره سیب زمینی
• دسرهای ژله ای
• غذاهای دریایی مثل ماهی سالمون
نکته طلایی در طول ارتودنسی، رعایت بهداشت دندان و دهان است. اگر نکات بهداشتی را رعایت نکنید، حتی اگر تغذیه درستی انتخاب کنید، این روش درمانی بی نتیجه خواهد بود. استفاده از نخ دندان و کشیدن بین دندان ها و سیم ها، مسواک زدن، دهانشویه و آب نمک برای ضدعفونی دهان ضرورت دارد.
پیامد رعایت نکردن بایدها و نبایدهای ارتودنسی
شاید برخی از کسانی که Orthodontic انجام می دهند، رعایت بایدها و نبایدها اهمیتی نداشته و نسبت به آن جدیت ندارند؛ اما اگر از پیامدهای عدم مراقبت و عدم توجه به تغذیه در طول درمان مطلع گردند، حتما نسبت به این موضوع حساسیت نشان می دهند. عوارض بی ملاحظگی نسبت به تغذیه و رژیم غذایی صحیح عبارت هستند از:
• افزایش هزینه به دلیل صدمه دیدن دستگاه های ارتودنسی
• افزایش مدت زمان طول درمان
• احتمال پوسیدگی و خرابی دندان های سالم
• احتمال خونریزی لثه ها و عفونت در دهان
برای کاهش مشکلات در دوران درمان باید برخی عادات مخرب مانند جویدن سر خودکار، مداد، ناخن و دندان قروچه را ترک کنید. برای نتیجه بهتر پیشنهاد می دهیم عادات مثبت ذیل را انجام دهید:
• به جای گاز زدن میوه ها و تکه تکه کردن آنها با دندان، آنها را به قطعات کوچکتر تقسیم کرده و سپس میل نمایید.
• مواد غذایی سرشار از ویتامین ها در سبد غذایی بگنجانید.
• خوراکی هایی را در منوی غذایی قرار دهید که زود هضم بوده و آسان تر جویده می شوند.
• برای جویدن غذا، از دندان های عقبی کمک بگیرید.
• در هفته اول به علت حساس شدن لثه ها، درست ترین انتخاب، نوشیدنی ها هستند.
• غذا را تا حد ممکن سرد میل نمایید تا به بریس ها صدمه وارد نشود.
• جویدن آرام غذا را فراموش نکنید.
به طور کلی یک رژیم غذایی مناسب باید شامل انواع کربوهیدرات ها، لبنیات، سبزیجات، میوه ها، آجیل و دانه ها و مواد پروتئینی باشد؛ ولی نحوه مصرف آنها است که افراد را با چالش مواجه می کند.
جمع بندی مطالب
رژیم غذایی مناسب در طول ارتودنسی چالشی است که اغلب افراد تحت درمان این روش با آن مواجه هستند. آن دسته از خوراکی هایی که کمترین آسیب را به سیم، بریس و سیم ها وارد کند، بهترین رژیم غذایی می باشد. در هفته اول خوردن نوشیدنی هایی مثل شیر، آب میوه های طبیعی و انواع سوپ با بافت نرم توصیه می گردد. مصرف انواع لبنیات، میوه های نرم، غلاتی مثل برنج، استفاده از کره آجیل ها و دانه ها، اسموتی و شیک ها گزینه های خوبی برای تغذیه می باشند. برخی از نبایدهای طول درمان، جویدن مواد غذایی سفت، خوردن خوراکی های چسبناک مانند آدامس و آبنبات است. استفاده از مسواک، نخ دندان و دهان شویه جزو اصلی ترین کارهایی می باشد که باید در این دوره انجام دهید.
همچنین بیشتر بخوانید: ایمپلنت بدون جراحی لثه چیست؟
سوالات متداول
1- چرا نباید در زمان ارتودنسی نوشابه مصرف کرد؟ نوشابه به علت داشتن قند زیاد موجب پوسیدگی دندان حین درمان می شود.
2- ترکیب مواد غذایی در دوره درمان باید چگونه باشد؟ معمولا بهترین ترکیب خوراکی ها باید شامل کربوهیدرات ها مانند غلات (برنج ، نان)، میوه ها (پرتغال، موز، هلو، کیوی)، سبزیجات (پخته)، مغزها (به صورت کرم) و مواد پروتئینی باشد.
3- در ارتودنسی مواد غذایی باید چگونه مصرف شود؟ آجیل ها به صورت کره، میوه ها به شکل نرم و تکه تکه شده، غذاها به صورت پوره، استفاده از سبزیجات بخار پز و پخته شده به جای خام و در نهایت نوشیدنی ها به صورت شیک و اسموتی توصیه می شود.
4- چرا باید رژیم غذایی مناسب انتخاب کرد؟ کاهش هزینه های درمان، پیشگیری از پوسیدگی دندان ها حین درمان، کاهش احتمال خونریزی لثه ها و عفونت دهان، کاهش مدت زمان درمان
